Wat is datamanagement?

Het Deltiq Data Management Framework – houvast bij realisatie

Het Deltiq Data Management Framework visualiseert alle relevante disciplines. Ondersteund door een vanuit de praktijk ontwikkeld handboek gebruiken onze consultants dit Framework als een praktisch hulpmiddel bij het realiseren van datamanagement in uw organisatie. 

Datamanagement is een veelzijdig vakgebied dat bestaat uit meerdere disciplines. Bij het implementeren en verbeteren van datamanagement oplossingen wordt vaak gebruik gemaakt van bekende referentiekaders als de DAMA Data Management Body of Knowledge (DAMA DMBOK) of het Data Management Maturity Model (DMM). Hoewel waardevol als referentiekader is onze ervaring dat een pragmatische insteek in deze raamwerken vaak ontbreekt.

Vanuit de in de praktijk ervaren behoefte aan een meer werkbare variant is het Data Management Framework ontstaan. Een gestructureerd en integraal overzicht van alle relevante aspecten die tezamen datamanagement vormgeven: grotendeels bekend vanuit bestaande raamwerken, aangevuld met onze ervaring en op een overzichtelijke manier gepresenteerd.

In de uitwerking ervan is er bewust voor gekozen bepaalde onderwerpen buiten beschouwing te laten. Zo komen onderwerpen als masterdata-management, data lakes of data labs er niet in voor. Niet omdat ze niet actueel of relevant zijn. Maar wel omdat de realisatie van dit soort onderwerpen leunen op meer fundamentele data management disciplines. Juist deze disciplines zijn in het Data Management Framework opgenomen. Dit maakt het Framework ook voor de langere termijn bruikbaar, ongeacht de dan geldende technologie hype.

-

Het Deltiq Data Management Framework bevat negen relevante disciplines

Data Governance

Richt zich op het opstellen van beleid, het definiëren van verantwoordelijkheden en het creëren van kaders om data effectief te beheren. Het legt de basis voor consistente datakwaliteit, privacy en compliance en vormt de organisatorische kern van data management. Data Governance stuurt de andere disciplines aan en zorgt voor een samenhangend en gecontroleerd datalandschap.

Data Architecture

Beschrijft de structuur, relaties en standaarden van data binnen een organisatie. Het omvat data- en systeemarchitectuur en datalogistieke processen, en zorgt ervoor dat data op een samenhangende en herbruikbare manier kan worden ingezet. Data Architecture ondersteunt zowel strategische als operationele datadoelen.

Metadata

Betreft het beheer van definities, begrippen en datarelaties. Het biedt inzicht in de betekenis, oorsprong en context van data. Goede metadata maakt het eenvoudiger om data te vinden, begrijpen en gebruiken, en ondersteunt datakwaliteit en consistentie binnen de organisatie.

Data Quality

Omvat processen en technieken om de betrouwbaarheid, nauwkeurigheid en bruikbaarheid van data te waarborgen. Dit discipline richt zich op het meten, analyseren en verbeteren van datakwaliteit door middel van profiling, monitoring en issue management. Een hoge datakwaliteit ondersteunt betere beslissingen en efficiëntere processen.

Data Security, Ethics, Privacy en Compliance

Zorgt ervoor dat data veilig, ethisch verantwoord en in overeenstemming met wet- en regelgeving wordt beheerd. Dit discipline omvat beleid voor gegevensbeveiliging, ethische verwerking en naleving van privacyrichtlijnen zoals de AVG. Het beschermt gevoelige informatie en behoudt het vertrouwen van gebruikers.

Data Technology

Beslaat de tools en infrastructuur die nodig zijn voor het opslaan, verwerken en analyseren van data. Het gaat om de keuze, implementatie en het beheer van technische oplossingen die de andere disciplines ondersteunen. Data Technology zorgt ervoor dat datamanagement schaalbaar, betrouwbaar en efficiënt is.

Data Modeling

Betreft het ontwerpen van gegevensstructuren, van conceptueel tot fysiek niveau. Het omvat het definiëren van tabellen, relaties en datatypes die de basis vormen voor gegevensbeheer. Data Modeling legt de fundamenten voor datakwaliteit, integriteit en herbruikbaarheid binnen een organisatie.

Data Development

Richt zich op het ontwikkelen van gegevensverwerkingen, zoals het bouwen van datastromen, integratieprocessen en datamigraties. Deze discipline zorgt voor de technische realisatie van datamodellen en dataprocessen, inclusief het testen, versiebeheer en het implementeren van data-oplossingen.

Data Operations

Omvat het operationeel beheer van data en de ondersteuning van eindgebruikers. Het richt zich op onderhoudstaken zoals monitoring, incidentbeheer, performance-optimalisatie en dataretentie. Data Operations zorgt ervoor dat data consistent beschikbaar is en betrouwbaar functioneert in de dagelijkse bedrijfsvoering.

Toepassing van het framework in de praktijk

Het Framework kan op meerdere manieren worden gebruikt. Bijvoorbeeld als checklist of als sjabloon om de inrichting van datamanagement voor een data-omgeving te beschrijven. Maar ook voor een basale volwassenheidsmeting of om bijvoorbeeld werkzaamheden te prioriteren. Eenmaal ingevuld en in gebruik genomen, ontstaan bruikbare inzichten zoals situaties waarin op meerdere plekken hetzelfde is georganiseerd, witte vlekken of inconsistenties.

Download Framework
Contact

Oud Aa 4b
3621 LB Breukelen
Nederland
+31 (0)34 621 6709
info@deltiq.com

Privacy Preference Center

Organiseren en verbinden met oog voor de mens

Gegevens vormen al jaren de rode draad in mijn carrière. Van mijn eerste afstudeerscriptie, waarin ik data verzamelde, analyseerde en verbeteringen voorstelde, tot mijn huidige werk als zelfstandige: mijn passie ligt bij het organiseren en verantwoord inzetten van data.

Mijn professionele reis begon in het Amsterdam UMC, waar ik bijna 20 jaar werkte. In de loop der jaren verschoof mijn focus van gebruiker van gegevens naar organisator. Ik was betrokken bij de implementatie van grote kernapplicaties zoals ERP (bedrijfsvoering) en EPD (patiëntenzorg). Een hoogtepunt was het opzetten van een Datamanagement-team, een mijlpaal die voortkwam uit gesprekken met collega’s over de noodzaak van een duurzame dataorganisatie.

Door deze ervaring leerde ik dat goed datamanagement niet alleen draait om technologie, maar vooral om mensen. Het was mijn missie om collega’s mee te nemen in de verandering en te laten zien hoe “data voor je kan werken.” Deze rol als bruggenbouwer en “datapredikant” heeft me gevormd tot iemand die mensen verbindt, processen organiseert en het verhaal van data op een toegankelijke manier vertelt.

In 2022 sloot ik mijn hoofdstuk bij Amsterdam UMC af en begon ik als zelfstandige. Nu help ik organisaties om data verantwoord te gebruiken, met specifieke aandacht voor datamanagement en gegevensboekhouding. Mijn aanpak? Klein beginnen, gericht groeien en altijd met oog voor de mens. Zo bouwen we samen aan organisaties die écht gebruik maken van de kracht van data.

Snappen wat er nodig is

Eind jaren negentig begon ik als ontwikkelaar van rapportages en dashboards voor managementinformatie. Ik merkte dat ik echt goed moest snappen wat er met die informatie gedaan wordt: waar wordt naar gekeken, wat wijzen ze aan op het scherm, welke andere details willen ze weten.

Ook leerde ik dat als er geen aanvullende vragen of wensen zijn, dit een heel slecht teken is. Het lijkt zo mooi: de vraag is beantwoord, de rapportage is geleverd, het doel is bereikt. Is dat ook zo? Nou nee. Het betekent vaak alleen dat het je is gelukt om dat wat ze al konden, op een nieuwe manier, met nieuwe tools, te reproduceren. Ze doen wat ze al deden, maar nu slimmer, echt? Het helpt wel iets, ze hoeven bijvoorbeeld geen Excel-sheets meer te mergen. Maar, de omgeving verandert, wensen van klanten veranderen, de wetgeving stelt eisen, etc.

Daarom is er een breder perspectief nodig op de wereld. Dat lukt als je je huidige processen – en de data die daarin omgaat – goed kent, maar ook weet waar je naartoe wil. Wat wil je bereiken en hoe organiseer je dat? Uitvinden wat daarvoor nodig is, in processen, techniek, mensen & data is het mooiste dat er voor mij is. Het klinkt misschien groots en meeslepend, maar veel kleine stapjes maken grote stappen. En als je denkt, dit doe ik in mijn eentje, nee, hier heb ik de expertise nodig van al die mensen uit de organisatie. Ieder brengt zijn eigen perspectief op de wereld mee en veranderen doen we samen! Voor mij komt alles wat ik leuk vind en mij elke dag drijft, heel mooi samen in het vakgebied van data management. Ik wil geen eenmalige verbetering of een prachtige innovatie die sneuvelt door eigen succes: niet schaalbaar en niet te beheren. Door data management goed – stap voor stap – in te richten, zijn definities helder, wordt datakwaliteit bewaakt, weten we waar we naar kijken en waarop we kunnen vertrouwen. Dan komen die vervolgvragen vanzelf. We snappen met z’n allen wat er nodig is, en vooral wat er nog meer mogelijk is!

Fake it till you make it

Ik ben wat je noemt een ‘zij-instromer’. Ik heb geen jarenlange ervaring in de ‘datawereld’ maar ben zo’n tien jaar geleden vanuit de business learning bij doing meegegroeid in de verandering van mijn toenmalige werkgever naar een datagedreven organisatie. Zo lang ik kan denken, zoek ik nieuwe uitdagingen op, het geeft me energie. Maar het is natuurlijk ook spannend en soms moet ik dan even denken aan de gezegde: “Fake it till you make it”. Voor mij voelt ‘fake it’ als niet oprecht, niet eerlijk. Maar eigenlijk kun je er ook anders tegenaan kijken: durven doen, al weet en kun je nog niet alles. Blijven leren en daarbij vertrouwen op je eigen kwaliteiten.

En dat is voor mij een bekend gevoel dat ik ben gaan waarderen. Jaren geleden dacht ik, een paar ongeruste momenten lang: ‘wat hebben ze aan mij?” toen ik bij mijn werkgever de overstap had gemaakt van een afdeling en een onderwerp dat ik goed kende naar een afdeling die zich bezighield met een voor mij toen onbekende sector. Ik was plotseling niet de expert. En ik had ook niet de jarenlange geschiedenis die de ‘oude rotten in het vak’ wél hadden. Maar ik had ja gezegd tegen de uitdaging om dit team te leiden. En dat begint voor mij altijd met een antwoord formuleren op de belangrijke vraag ‘waarom doen wij dit? Daar kwamen we toen met onze afdeling tot inspirerende antwoorden. Maar dat lukt me ook in de wereld van Datamanagement. Ook in deze wereld ben ik niet de technische superexpert en denk ik ook wel eens heel even ‘wat hebben ze aan mij?”. Maar dan stort ik mij in de nieuwe wereld die elke organisatie weer is en ontmoet ik altijd weer inspirerende, bevlogen mensen. En al snel vind ik dan weer rust in het besef dat ik een helder beeld heb van waar het naar toe moet, in elk project, bij elke organisatie. Mijn ervaring met verandermanagement en het doorgronden van organisaties zijn mijn ‘bagage’. Ik weet welke samenstelling van mensen je nodig hebt om het doel te bereiken. Mensen verbinden om een gezamenlijk doel te bereiken, vind ik het mooiste dat er is!

Het rapport in de la

In mijn werk word ik gedreven door een enorme nieuwsgierigheid en de wil om een vraagstuk helemaal te begrijpen. Om vervolgens een passende oplossing te ontwerpen die werkt voor de specifieke context van een opdrachtgever.

Die nieuwsgierigheid begon al vroeg. Zowel mijn opa als mijn vader waren zeer belezen: onze woonkamer werd ingenomen door rijen boeken non-fictie. Dat wakkerde mijn eigen nieuwsgierigheid aan en regelmatig bladerde ik door boeken heen. Dat ontwikkelde zich verder toen ik naar het gymnasium ging en later Technische Bedrijfskunde ging studeren. In mijn vrije tijd zeil ik, het liefst op zee. Voor mij is dat een ultieme multidisciplinaire belevenis: navigatie, zeilvoering, zeemanschap, techniek aan boord en natuurlijk genieten: alles komt bij elkaar.

Nieuwsgierigheid en multidisciplinaire vragen is voor mij wat Deltiq bijzonder maakt. ‘Hoe zou datamanagement er voor ons uit moeten zien en hoe kunnen we daar komen?’. Dat is de allermooiste vraag. Maar door de aantrekkingskracht van die vraag zijn we ook wel eens hard onderuit gegaan. En juist dat heeft ons gemaakt tot het bureau dat we nu zijn.

Een van de meest waardevolle lessen voor mij was het rapport dat in de la verdween. Het rapport was het resultaat van de vraag waar wij hier helemaal van opveren. We hadden er hard en met alle bezieling aan gewerkt: we legden verbanden, onderzochten van alles. Ik ben er nog trots op. Maar er was maar één persoon die zich er hard voor maakte en de mensen die met de oplossingen aan de slag moesten, waren niet betrokken. En dat hebben wij van tevoren niet goed ingeschat. Nu durven we nee te zeggen als er geen ruimte is om iedereen erbij te betrekken.

Ik leer nog steeds iedere dag en vaak denk ik dat ik meer niet weet dan wel. Om er achter te komen dat dat in de praktijk gelukkig wel meevalt en ik opdrachtgevers iedere keer een stapje verder kan helpen.

Data kan levens redden!

Jarenlang heb ik mogen werken bij de grootste retailers van Nederland, mooie bedrijven met fantastische collega’s. Dat begon in de tijd dat informatie nog uit het mainframe kwam – dikke stapels output met zoveel mogelijk kolommen en alle details.  Je mocht eens wat missen. Op een karretje werd het wekelijks gedistribueerd. Ik zie nog de kast waarin een van deze stapels verdween, boven op die van de week ervoor… Zinloos, geen doorkomen aan volgens de inkoper…

Dat was de omgeving waar mijn fascinatie voor data ontstond. Dit moest toch anders en slimmer kunnen…

Met het optimaliseren van de verkoop van pindakaaspotjes leerde ik het vak. Hoe je goed voor je data moet zorgen, wat het brede begrip kwaliteit van gegevens betekende en hoe je de meeste waarde uit je data kunt halen. Dat technologie belangrijk is maar dat je het echte verschil kon maken met een goede organisatie, aandacht voor de juiste teamsamenstelling, optimale communicatie en vooral een niet-technische, business-gedreven aanpak.

Niettemin was het een dynamische en motiverende omgeving. Al voor de eeuwwisseling introduceerden we het begrip datagedreven retail en implementeerden we de eerste voorspelmodellen. In een tijd dat de meesten nog dachten dat dashboards het ultieme doel waren en een data scientist nog gewoon en expert kunstmatige intelligentie werd genoemd.

Pas later, toen ik de kans kreeg mee te werken aan het verbeteren van de informatiepositie van de agent op straat begreep ik pas echt welke waarde data kan hebben. Hier kan de beschikbaarheid van de juiste informatie op het juiste moment het verschil tussen leven of dood betekenen.

Daarom ben ik blij dat we regelmatig voor de overheid mogen werken. Voor een veiliger Nederland, waarbij de overheid de zwakkere beschermd en transparant is over het gebruik van gegevens hierbij. Voor een democratische samenleving, waarbij het gebruik van data in positieve zin het verschil kan maken. Uiteindelijk motiveert mij dat oneindig veel meer dan de omzetgroei van pindakaaspotten!